WC25 - 04 • TXN¶
Hồi tôi mới đến nhà cộng đoàn Thiên Thần để xin tìm hiểu, tôi có ngồi ăn cùng anh em Tiền tập năm đó. Sau đó thì mỗi Chúa Nhật tôi cũng ngồi ăn cơm với các anh em khối A, khối B và Tiền tập. Hay trong buổi đi dã ngoại ở Bãi Dâu. Nói chung thì anh với tôi cũng chỉ là những người biết mặt nhau mà thôi, không trực tiếp nói chuyện với nhau. Khi anh thành Tập sinh, tôi càng hoàn toàn không được gặp gỡ với anh nữa.
Vào một chiều thứ ba, tôi đang trực ở bệnh viện, có một ca "suy hô hấp do xuất huyết lượng nhiều trên nền u gan vỡ" vào. Ca này độ II nên cột 1 mình làm, mình cũng không để ý nhiều. Mãi mấy ngày sau thì khi sinh hoạt ở Thiên Thần mình mới biết tin đó là anh. Và từ đó, mình bắt đầu kết nối với anh nhiều hơn.
Đợt đó anh nhập khoa Ung bướu nằm hơn 1 tháng. Cứ rảnh rảnh thì mình chạy lên ngó xem anh ra sao. Những ngày đầu anh rất mệt, rất đau, chỉ nằm/ngồi (tức là không có tư thế thoải mái) và thở oxy qua mặt nạ, đôi khi thì ngủ được một chút. Nhưng mỗi lúc anh tỉnh táo, anh đều chào tôi bằng một nụ cười. Ban đầu chúng tôi cũng chỉ nói những câu chào hỏi xã giao. Tôi cũng chỉ biết hỏi anh rằng anh có thấy đau không? Có khó thở không? Đi vệ sinh như thế nào? Anh ngủ được không?
Đầu giường anh là tượng Đức Mẹ, tràng chuỗi mân côi và đặc biệt ảnh cha Pedro Arrupe S.J.
Cha Arrupe là Bề trên Cả dòng Tên thứ 28. Cha nổi bật với đời sống cầu nguyện vào những năm cuối đời khi đối mặt với bệnh tật. Anh cũng đang ở trong tình trạng tương tự. Anh không thể đi thực nghiệm tông đồ cùng anh em, anh chỉ ở nhà cầu nguyện, đối với anh đó cũng là việc tông đồ.
Bên cạnh đó là quyển sách "HIẾN CHƯƠNG DÒNG TÊN". Anh sẽ đọc bất kì lúc nào trong người cảm thấy khoẻ, cho dù biết rằng mình có thể ra đi bất kì lúc nào, nhưng với anh một ngày còn sống là một ngày phải sống trọn vẹn trong Dòng. Tinh thần học tập đó làm tôi hiểu hơn về tinh thần MAGIS. Tôi hay đùa anh giống Thánh Stanislaus Kostka S.J. - vị thánh trẻ về với Chúa khi còn trong nhà tập Dòng Tên.
Những tuần sau đó, sức khoẻ anh có phần ổn định hơn. Anh không cần phải thở oxy nữa, có thể tự đi lại, vệ sinh được, có thể ngồi hoặc nằm với một tư thế thoải mái hơn nhiều, mặc dù vẫn còn khó thở chút ít. Thậm chí anh còn xin đem vào quả bóng để nếu trong phòng không có ai thì lấy ra đá qua đá lại.
Hơn một tháng ở bệnh viện, sự hồi phục của anh làm các bác sĩ cũng ngạc nhiên. Tình trạng anh tốt hơn, và anh cũng cảm thấy chán khi ở bệnh viện nhiều, do đó anh xin về lại nhà tập. Về nhà tập, tôi và anh vẫn giữ liên lạc với nhau. Thỉnh thoảng anh lại gọi hỏi tôi về tình trạng bệnh của mình. Thú thật tôi không có kinh nghiệm nhiều về bệnh của anh, nhưng nhờ những vấn đề mà anh đặt ra, tôi đã tìm hiểu nhiều hơn, để giúp anh cũng như giúp những người bệnh sau này tôi gặp phải.
Cứ cách vài tuần, anh lại dô khoa Cấp cứu trong tua trực của tôi vì tràn dịch màng phổi (P) lượng nhiều. Tới giờ, tôi không biết có phải anh cố nhịn đau để chờ tới ngày trực của tôi hay không. Những mỗi lần gặp lại tôi, anh lại nở một nụ cười, và ánh mắt của lòng biết ơn. Những lần đầu, tôi còn nhát tay không dám rút dịch cho anh, nhưng anh nói 'chú cứ làm đi, đừng sợ', và anh chính là bệnh nhân đầu tiên tôi tự mình thực hiện thủ thuật rút dịch màng phổi thành công. Rút dịch xong, anh giảm khó thở nhiều và xin về nhà.
Có lần, các bác sĩ cũng tư vấn cho anh đặt PleurX để tự rút dịch ở nhà, nhưng với sự phân định của mình, anh quyết định không đặt và chỉ tới bệnh viện để rút dịch thôi. Tôi không hỏi rõ, nhưng tôi nghĩ anh biết thời gian mình sắp hết và không muốn làm phiền người khác hơn nữa nên anh quyết định không chọn phương án này. Thiết tưởng những ngày rút dịch xong rồi về nhà như thế sẽ kéo dài thêm nữa. Nhưng thời gian giữa các lần anh vào lại Cấp cứu ngày càng rút ngắn. Vào đợt nhập viện cuối cùng, tôi cảm thấy anh lúc này rất mệt rồi. Nghĩ rằng đợt này nếu về nhà thì chẳng kéo dài lâu, tôi xin cho anh nhập viện.
Anh lại nằm ở khoa Ung bướu. Thỉnh thoảng vào lúc rảnh, tôi lên thăm anh thì thấy anh nằm ngủ, hỏi thăm thì cả đêm đau qua không ngủ được, chỉ vừa chợp mắt đó thôi. Vì không có điều trị gì đặc hiệu, tình trạng bệnh của anh không cải thiện nổi. Khi mà những viên thuốc giảm đau dần không giúp cho anh nhiều, chính cầu nguyện với Chúa mới là phương thuốc cuối cùng.
Lời cuối cùng anh nói với tôi: "Người ta nói cầu nguyện là hơi thở của người tu sĩ, còn đối với anh giờ đây còn thở là may rồi!"
Tối qua, tôi định lên thăm anh, nhưng vì bệnh đông quá, tôi không lên được. Sáng nay, nghe tin anh về với Chúa, trong lòng tôi hẫng một nhịp. Anh với tôi trước đây tuy là người xa lạ, nhưng chúng tôi cùng đi trên con đường Giêsu, và chúng tôi biết đến nhau. Anh không chỉ là người anh em mà còn là người-thầy của tôi.
07/07/2025
Giuse Trịnh Xuân Nhân, n.S.J. - R.I.P.