WC25 - 06 • Ai là người thân cận của tôi?¶
Dụ ngôn "Người Samari nhân hậu" (Lc 10,25-37)¶
Ngày nọ, một người thông luật đứng lên hỏi để thử Thầy Giêsu: “Tôi phải làm gì để được sống đời đời?” Thật ra ông đã biết câu trả lời rồi, và đã trả lời đúng. Phải yêu Thiên Chúa với trọn cả con người mình, và yêu người thân cận như chính mình (Đnl 6,5; Lv 19,18). Thầy Giêsu bảo ông: “Cứ làm như vậy thì ông sẽ sống.” Người thông luật muốn cho thấy mình có lý nên hỏi lại Thầy Giêsu: “Ai là người thân cận của tôi?” Ông muốn xin Thầy soi sáng về ý niệm “người thân cận” vì ông cần xác định người thân cận là ai, trước khi yêu.
Thầy Giêsu đã kể một dụ ngôn để trả lời câu hỏi của ông.
Dụ ngôn "Người Samari nhân hậu" 1
Khung cảnh là con đường từ Giêrusalem xuống Giêricô. Đây là một con đường quanh co, vắng vẻ và nguy hiểm. Cướp bóc, trấn lột vẫn thường xảy ra ở đây, nên không lạ gì khi có một người bị cướp nằm bên đường. Anh ta từ Giêrusalem xuống nên có thể anh là người Do-thái. Nhưng nhìn bề ngoài thì chẳng biết anh là ai, vì quần áo của anh bị lột sạch, nằm mê man, không nói được. Có một tư tế cũng từ Đền Thờ đi xuống con đường ấy. Khi thấy nạn nhân, ông tránh qua bên kia mà đi. Một thầy Lêvi đến chỗ đó, thấy, cũng tránh qua bên kia. Cả hai mới làm xong việc phụng tự ở Đền thờ. Chúng ta không rõ tại sao hai vị này lại tránh như vậy. Vì họ không muốn mất thì giờ, vì sợ bọn cướp còn đâu đây, hay vì họ sợ mình có thể bị ô nhơ nếu chạm vào xác chết? Dù sao thì cả hai đều thấy nạn nhân, nhưng không dừng lại. Người thứ ba là một người Samari. Ông không phải là người Do-thái mới đi lễ ở Giêrusalem về, vì dân Samari có đền thờ riêng ở trên núi Garidim. Như vị tư tế và thầy Lêvi, ông này cũng thấy nạn nhân, nhưng ông không tránh qua bên kia như họ. Chính lòng xót thương kéo ông lại gần và lo cấp cứu. Trước hết là sát trùng bằng rượu, rồi xức dầu cho dịu đau, cuối cùng là băng bó các vết thương. Ông không thể để nạn nhân nằm ở đây, nên đã đưa lên lừa, đem về quán trọ mà săn sóc cả ngày hôm ấy, rồi trao tiền để chủ quán lo cho đến khi bình phục. 2
ĐTC Phanxicô, trong Thông điệp Fratelli Tutti (Hỡi tất cả anh em), đã dành cả chương Hai để nói về dụ ngôn quan trọng này. Trong đó, ĐTC nhấn mạnh rằng, trong một xã hội băng hoại đang quay lưng lại với khổ đau và hoàn toàn “mù tịt” với việc chăm lo cho người đau yếu và dễ bị tổn thương (64-65), tất cả chúng ta được mời gọi – như người Samari nhân hậu – trở thành người thân cận với tha nhân (81), bằng việc vượt qua những thành kiến, tư lợi, những rào cản lịch sử và văn hoá. 3
Tôi là người thân cận của ai?¶
Câu hỏi: Bạn vừa có một ngày trực 24, bạn được nghỉ 2 ngày, sau đó sẽ lại vào một ngày trực 24, bạn sẽ làm gì?
=> Nghỉ ngơi, dưỡng sức ở nhà là lựa chọn hợp lí nhất.
Nhưng tuần qua, tôi đã quyết định đi lên núi. Đây không phải những chuyến leo núi thông thường, mà là một buổi khám bệnh từ thiện hàng tháng cùng với nhóm Phòng khám di động.
Chiều thứ sáu, tôi cùng cả nhóm bắt chuyến xe dài 12h từ bến xe miền Đông cũ lên thành phố Pleiku (Gia Lai). Tới nơi, chúng tôi lại lên xe tiếp để từ thành phố đi sâu vào trong rừng. Vượt qua gần 80km, chúng tôi đã tới được nhà thờ Kon Rơng (Kon = làng).
Chào đón chúng tôi ở đây là bà con từ các làng xung quanh nhà thờ, đã có mặt từ sớm để đợi đoàn khám tới, từ già tới trẻ, từ nam tới nữ đều có đủ cả.
Chúng tôi khiêng đồ xuống xe và chuẩn bị cho buổi khám bệnh này.
Ngày thường, tôi là một đứa không thích khám cho con nít nhất, vì bọn nó quấy khóc nhiều, không hỏi bệnh được gì, nhưng tại đây, tôi buộc phải khám cho con nít. Ấy thế mà, tâm trạng tôi không có khó chịu khi ở miền xuôi.
Các bệnh nhân nhí của tôi đứa thì được mẹ ẵm, đứa thì được ba dắt tay đi theo, hoặc đứa lớn hơn xíu thì tự ngồi ghế chờ. Có bà mẹ tuổi tầm đôi mươi thôi mà tay thì ẵm 1 đứa, còn tay kia dắt theo 2 đứa nữa. Mà mấy đứa nhỏ ở đây ngoan lắm, tự biết ngồi ghế xếp hàng, chờ tới lượt mình. Thậm chí có đứa ngây thơ không biết mà ngồi im lặng chờ cả buổi, mình thấy nó ngồi lâu mới kêu lên, không thì chắc ngồi đó suốt tới cuối buổi luôn quá, mặc dù bé đó ngồi chờ từ sớm.
Trẻ con ở đây toàn chân 'không' đạp đất, đầu 'không' đội trời, ăn thì bốc tay, đồ ăn, sữa uống thì thiếu, nên mặt bệnh ở đây rất đa dạng: bệnh tai-mũi-họng, bệnh hô hấp, bệnh tiêu hoá, bệnh da liễu, bệnh dinh dưỡng,... Có đứa nhỏ 1 tuổi theo mẹ lên rẫy, bị muỗi chích sưng cả mặt lên. Có đứa thì chạy chơi trong rừng bị cây quẹt, vết thương nưng mủ cả lên. Đứa thì sốt cả tuần rồi, nhưng không có lấy một viên paracetamol để hạ sốt. Đứa thì không có biết vệ sinh răng miệng, nên sâu răng sún hết cả hàm luôn. Ho, sổ mũi, đau bụng, lạc-cà-rốt (tiêu chảy) là mặt hàng đắt sô nhất.
Khám ở đây, trở ngại lớn nhất là giao tiếp. Mình thì nói tiếng Kinh, họ thì có người hiểu người không, đôi khi chỉ 4 mắt nhìn nhau rồi cười, chả biết họ bị bệnh ở đâu luôn. Phải dùng hình thể chỉ từ trên đầu xuống dưới chân, khó chịu chỗ nào thì gật đầu cái. Không có máy móc, trang thiết bị hiện đại, chỉ với một cái ống nghe quèn (tự nhiên sáng đó bị rớt cái màng co phải dùng băng keo dán lại :v), tôi không nghĩ tôi tài giỏi gì, mà chắc chắn có Chúa Thánh Thần soi sáng, để khám cho biết bao nhiêu người như thế.
Đố bạn thấy tôi ngồi ở đâu?
Đến với người dân ở đây, tôi cảm thấy nhẹ nhõm. Nếu như làm ở bệnh viện, tôi bị áp lực bao vây bởi người bệnh, thân nhân, BHYT, quy trình, pháp lí; thì ở đây, tôi được mặt-đối-mặt chỉ với những người anh em - những người đau yếu và dễ bị tổn thương - những người thân cận như Chúa Giêsu mời gọi.
Chia tay núi rừng Tây Nguyên bạt ngàn, tôi lại quay trở lại với sự hoa lệ của Sài Gòn. Dù suốt chuyến đi tôi chỉ được nghỉ ngơi bằng những giấc ngủ gián đoạn trên xe, nhưng tôi không thấy mệt. Trái lại, tôi cảm thấy hạnh phúc vì tôi cảm nghiệm được tình thương Chúa dành cho tôi bấy lâu nay, và Chúa mời gọi tôi chia sẻ tình thương đó đến với người khác. Không hoa mỹ, không màu mè, Chúa nói với tôi "Những gì các ngươi đã làm cho một trong các anh em bé mọn nhất của Ta đây, là các ngươi đã làm cho chính Ta." (Mt 25,40)