WC25 - 14 • Hoa trái của lòng nhiệt thành¶
Trích thư thánh Inhaxio gửi cộng đoàn Coimbra - 1547
Vì thế, hãy suy nghĩ thật nghiêm túc về ơn gọi của anh em, để có thể hết lòng tạ ơn Chúa vì ân huệ cao cả này và cầu xin Ngài trợ giúp đặc biệt để đáp lại ơn gọi ấy bằng lòng can đảm và sự siêng năng. Cả hai nhân đức này anh em phải có thật dồi dào nếu muốn đạt tới cùng đích anh em theo đuổi. Sự lười biếng, nguội lạnh và chán nản trong học tập cũng như trong các công việc mà anh em đảm nhận vì tình yêu Chúa chúng ta, anh em phải nhận ra chúng là những kẻ thù không đội trời chung với ơn gọi của mình.
Để khích lệ bản thân, mỗi người phải hướng mắt nhìn về những anh em năng nổ và nhiệt tâm, chứ không phải những người mà mình nghĩ sẽ đạt được ít hơn. Đừng bao giờ để con cái thế gian tỏ ra quan tâm và chăm lo cho những điều tạm bợ nhiều hơn mức anh em dành cho sự vĩnh hằng. Hổ thẹn xiết bao khi thấy họ hăm hở chạy đến cái chết còn hơn anh em chần chừ trên đường về sự sống. Hãy tự thấy mình thật nhỏ bé nếu một cận thần phục vụ tận tuỵ để được sủng ái của một vị vua trần thế hơn mức anh em phục vụ để được ơn nghĩa của Vua Thiên Đàng, hoặc nếu một người lính chiến đấu can trường hơn để giành vinh quang chiến thắng và chiến lợi phẩm hơn mức anh em chiến đấu để chiến thắng và khải hoàn trước thế gian, ma quỷ và chính bản thân mình, tất cả vì Nước Trời và vinh quang đời đời.
Vì lòng yêu mến Chúa, anh em đừng cẩu thả hay nguội lạnh. Bởi căng quá thì hư cung, chùng quá thì hư lòng 1; ngược lại, theo lời vua Solomon, người chuyên cần muốn chi cũng được dư dật (Cn 13,4). Hãy cố gắng duy trì một lòng nhiệt thành thánh thiện và thận trọng trong công việc cũng như trong việc mưu cầu tri thức và trau dồi các nhân đức. Trong cả hai lãnh vực ấy, một hành động nhiệt thành đáng giá hơn cả ngàn hành động hời hợt; điều mà kẻ lười biếng không thể hoàn thành trong nhiều năm, thì người sốt sắng thường có thể đạt được một cách nhanh chóng.
Trong việc học, sự khác biệt giữa người chuyên tâm và người cẩu thả thật rõ rệt. Điều này cũng đúng trong việc chế ngự các đam mê và những yếu đuối nơi bản tính con người, cũng như trong việc thủ đắc 2 các nhân đức. Chắc chắn rằng, bởi vì những kẻ sao nhãng không chịu chiến đấu với chính bản thân nên họ không bao giờ đạt tới sự bình an nội tâm hoặc chỉ đạt được một cách chậm trễ, và không bao giờ sở hữu một nhân đức cách trọn vẹn; trong khi đó người nhiệt tâm và cần mẫn lại tiến bộ vượt bật trên cả hai phương diện ấy.
Kinh nghiệm cho thấy trong đời này bình an và sự thoả lòng không thuộc về kẻ thờ ơ nhưng thuộc về những ai nhiệt thành phụng sự Thiên Chúa. Và điều đó thật chính đáng. Vì khi họ cố gắng vượt thắng chính mình và loại bỏ lòng yêu mình thái quá, họ cũng nhổ bỏ tận gốc rễ mọi đam mê và bất an. Nhờ thủ đắc các thói quen nhân đức, họ tự nhiên hành động cách nhẹ dàng và vui tươi phù hợp với các nhân đức ấy.
Nhờ đó, họ dọn mình xứng đáng để lãnh nhận sự an ủi thiêng liêng của Thiên Chúa, là Đấng hằng an ủi, vì Ai thắng, Ta sẽ ban cho man-na đã được giấu kỹ (Kh 2,17). Trái lại, sự nguội lạnh là căn nguyên của một đời sống bất an, bởi chúng ta không bao giờ nhổ bật gốc rễ của nó, lòng yêu mình thái quá, và cũng không đáng được lãnh nhận sự trợ giúp của Thiên Chúa. Vì thế, anh em hãy tự thức tỉnh mình để làm việc cách chuyên tâm với những tác vụ cao đẹp đã lãnh nhận, ngay trong đời này thôi, anh em cũng sẽ nhận ra những hoa trái của lòng nhiệt thành thánh thiện, không chỉ trong việc tâm hồn ngay thẳng càng nên trọn lành, mà còn trong sự bình an tâm trí mà nó mang lại.
Còn nếu anh em hướng về phần thưởng đời đời, điều mà anh em nên làm thường xuyên, thì thánh Phaolô sẽ dễ dàng thuyết phục anh em rằng những đau khổ chúng ta chịu bây giờ sánh sao được với vinh quang mà Thiên Chúa sẽ mặc khải nơi chúng ta (Rm 8,18), vì một chút gian truân tạm thời trong hiện tại sẽ mang lại cho chúng ta cả một khối vinh quang vô tận, tuyệt vời (2 Cr 4,17).
Nếu điều này đúng với mọi Kitô hữu phụng sự và tôn vinh Thiên Chúa, anh em có thể hiểu triều thiên của mình sẽ lớn lao dường nào nếu anh em sống đúng với tinh thần của Dòng chúng ta, không chỉ phụng thờ Thiên Chúa vì phần rỗi chính mình mà còn để đưa nhiều người đến tôn vinh và phụng sự Người. Về họ, Kinh Thánh nói rằng những ai làm cho người người nên công chính, sẽ chiếu sáng muôn đời như những vì sao (Đn 12,3). Và lời hứa này áp dụng cho tất cả những ai chu toàn sứ mệnh của mình, không chỉ trong giai đoạn dấn thân phục vụ sau này, mà ngay cả trước đó - trong thời gian họ đang chuẩn bị bản thân. Nếu không phải vậy, hẳn chúng ta không thể đem áp dụng cho những việc tự bản chất vốn tốt lành như lời của ngôn sứ Giêrêmia, Khốn cho ai lơ là với công việc của ĐỨC CHÚA! (Ger 48,10), hay lời thánh Phaolô, Anh em chẳng biết sao: trong cuộc chạy đua trên thao trường, tất cả mọi người đều chạy, nhưng chỉ có một người đoạt giải (1 Cr 9,24) và Người tham dự điền kinh cũng vậy, không đoạt giải nếu không thi đấu theo luật lệ (2 Tm 2,5) và luật đó chính là sự tận tâm của một người thợ lành nghề.