BẠN CHỌN "APP-TẤT-CẢ-TRONG-MỘT" HAY "ĐÚNG-APP-ĐÚNG-VIỆC"?¶
Bài này sẽ nói về những suy nghĩ của mình về cách chọn công cụ phù hợp với hệ thống và quy trình làm việc của bản thân. Mình sẽ dùng hình ảnh "dao đa năng" và "hộp dụng cụ" để minh hoạ cho phương pháp này.
Trước hết là về dao bỏ túi đa năng. Dao đa năng là một công cụ all-in-one - tất cả trong một. Nó có một lưỡi dao chính, bên cạnh đó là các "lưỡi" khác với nhiều chức năng như tua vít, lưỡi khui hộp, kéo, cưa, dùi khoét lỗ... Các lưỡi này được xếp gọn bên trong một tay cầm. Ưu điểm của những loại dao này là có thể sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, từ cắt dây đến mở nút chai, nó cũng rất nhỏ gọn, tiện lợi để mang theo. Tuy nhiên, không phải lúc nào nó cũng có đủ chức năng để giải quyết các vấn đề cụ thể, hoặc có những chức năng dư thừa không cần tới.
Và hiển nhiên, hộp dụng cụ sẽ đại diện cho cách tư duy right tool for the right job - đúng người đúng việc. Hộp dụng cụ gồm những thứ bạn cần như búa, dao, tua vít, cờ lê, kiềm, kéo, cưa, khoan, đục. Những công cụ này sẽ phù hợp cho từng công việc cụ thể và chuyên biệt. Những dụng cụ này sẽ làm đúng, làm tốt chức năng của nó. Tuy nhiên, thì vì có quá nhiều công cụ nên nó khá nặng, cồng kềnh nếu so sánh với dao bỏ túi đa năng.
Bây giờ, quay lại với các ứng dụng. Notion có lẽ ứng dụng all-in-one nổi tiếng nhất. Lợi ích của việc đưa mọi thứ vào một ứng dụng là gì? Các nhu cầu của chúng ta thường chồng chéo lên nhau. Với Notion, bạn có thể có tất cả đem tất cả các tính năng về một chỗ. Bạn có thể viết ghi chú, quản lí thời gian, quản lí công việc, cộng tác với người khác, quản lí dự án, sử dụng AI, tạo wiki, docs,... Bạn không cần phải chuyển từ ứng dụng này sang ứng dụng khác, tất cả đều có trong Notion. Nhưng điều này giống như bạn đang cố tạo ra một hệ điều hành trong một hệ điều hành vậy.
Việc sử dụng đúng công cụ cho đúng việc, ta có thể hoàn toàn tập trung vào việc đó. Ví dụ, với Obsidian, mình chỉ tập trung vào ghi chú, phát triển kiến thức, mình không bận tâm về việc phải làm, sự kiện, email, hay bất kì thứ nào khác có thể gây xao nhãng như trong ứng dụng all-in-one. Nếu bạn cần một công cụ ghi chú và liên kết tri thức sâu, Obsidian, Logseq mạnh mẽ hơn Notion rất nhiều; nếu bạn cần một ứng dụng chỉ để quản lí thời gian, Google Calendar, Todoist có thể là thứ bạn cần; để ghi nhớ kiến thức bằng spaced repetition, Anki là lựa chọn tốt hơn cả... Mặc dù vậy, việc sử dụng quá nhiều ứng dụng cũng sẽ làm hệ thống của bạn không được liền mạch, linh hoạt, khi bạn cần chuyển đổi qua lại nhiều ứng dụng.
Không có ứng dụng nào là hoàn hảo cả. Nếu bạn thật sự thích cách tiếp cận all-in-one, thực sự muốn một ứng dụng sẽ làm mọi thứ bạn cần thì bạn cần trở thành một lập trình viên, tự xây riêng cho mình một ứng dụng 🐧, và nếu làm được điều đó, thì đó sẽ là ứng dụng phù hợp nhất cho bạn khi mà nó có mọi thứ tuỳ chỉnh dành riêng cho bạn. Tất nhiên điều này không dành cho bạn hay là tôi (mấy ông pro chắc không đọc bài này đâu :))).
Vậy ta phải làm sao? Theo mình, điều đầu tiên là ta cần phải biết nhu cầu, sở thích của mình, điều mình muốn và thứ mình muốn đạt được. Bạn có thể tìm và thử những công cụ chuyên biệt cho từng mục đích khác nhau. Hoặc bạn có thể trải nghiệm thử những tính năng mà ứng dụng all-in-one đem lại, để coi đâu là điểm mạnh, điểm hạn chế của nó, xem bạn có thích nó hay không, sau đó chuyển qua những ứng dụng chuyên biệt cho điều bạn cần, bạn không cần đặt tất cả trứng vào một giỏ.
Sau cùng, các ứng dụng được tạo ra cũng chỉ để phục vụ con người mà thôi. Các công cụ sẽ là tốt nhất nếu được dùng đúng chỗ, và tại sao không đặt một con dao đa năng trong một hộp dụng cụ.
Cho mình biết ý kiến của bạn về việc lựa chọn ứng dụng phù hợp với bản thân nhé.
Bài viết thuộc group Obsidian - Second Brain